|
|
|
|
Случайный отрывок из текста: Райнер Мария Рильке. Истории о Господе Боге. Как однажды наперстку довелось быть Господом Богом
Куфар-самалёт
Жыў-быў купец. Ён быў такі багацей, што мог бы вымасціць срэбнымі грашыма цэлую вуліцу. А ў прыдатак — яшчэ і завулак. Але гэтага купец не рабіў. Ён добра ведаў як траціць грошы. Раптоўна гэты багацей памёр. Нашчадкам яго скарбаў застаўся сын. От ён і пачаў жыць весела. Кожную ноч удзельнічаў у розных гулях, маскарадах. З грошай вырабляў папяровых змеяў. А па вадзе, замест каменьчыкаў, шпурляў залатымі манетамі. Зразумела, што сын купца вельмі хутка застаўся без грошай. У адным старым халаце. Ды ў пантофлях-шлёпанцах. Адвярнуліся ад яго ўсе сябры. Толькі адзін з іх, добры чалавек, прыслаў яму стары куфар. Нічоганькі не мог пакласці бядак у той куфар. Узяў ды сам усеўся туды. А куфар быў не просты. Варта націснуць на замок — і куфар узлятаў у паветра. Купецкі сын так і зрабіў. Вокамгненна, з подсвістам куфар вылецеў з ім у комін. Узвіўся высока-высока, пад самыя воблакі. Купецкі сын вельмі страшыўся, што куфар вось-вось разаб'ецца на друзачкі. Але ўсё было добра, і неўзабаве ён прыляцеў у Турцыю. Схаваў купецкі сын у лесе свой незвычайны куфар-самалёт. А сам пакіраваў у горад. Ён не саромеўся свайго ўбора, бо ў той краіне ўсе людзі хадзілі ў халатах і туфлях. Сустрэлася яму на вуліцы жанчына з дзіцём, ён і пытае: — Скажыце, што гэта за вялізны палац каля вашага горада? Чаму ў ім вокны так высока ад зямлі? — О, тут жыве прынцэса! — сказала жанчына. — Ёй прадказана, што яна будзе няшчаснай ад свайго жаніха. Вось да яе ніхто і не можа зайсці. Толькі з дазволу саміх караля і каралевы. Падзякаваў купецкі сын, вярнуўся ў лес. Сеў у свой куфар і прыляцеў на дах палаца. Адтуль улез да прынцэсы праз акно. Прынцэса якраз спала на канапе. Яна была такая прыгажуня, што купецкі сын не ўтрымаўся і пацалаваў яе. Прынцэса прачнулася, спалохана спытала: — Вы хто? — Турэцкі бог! — адказаў купецкі сын. — Я прыляцеў да вас з неба. Прынцэсе гэта спадабалася. Яны селі побач. І госць пачаў расказваць ёй казкі: пра яе вочы, прыгажосць, урэшце, пра буслоў, якія прыносяць людзям маленькіх дзяцей. Так яны і пазнаёміліся, спадабаліся адзін аднаму. Хлопец прапанаваў прынцэсе выйсці за яго замуж. Яна пагадзілася, але сказала пры гэтым: — Прыйдзіце сюды ў суботу. У мяне будуць піць гарбату кароль і каралева. Ім спадабаецца, што я выходжу замуж за турэцкага бога. А вы пастарайцеся расказаць ім цікавую казку. Толькі ўлічыце: мама любіць казкі павучальньныя і сур'ёзныя, а бацька — вясёлыя. — Мае казкі і будуць вясельным падарункам, — паведаміў купецкі сын. Прынцэса на развітанне падарыла свайму жаніху шаблю, выкладзеную чырвонцамі. Такога багацця яму і не хапала. На тым яны развіталіся. Паляцеў хлопец у горад, купіў сабе новы халат. Ды засеў у лесе складваць казку. Не думайце, што гэта так проста. Але вось казка гатова. І якраз наступіла субота. Усё адбылося, як сказала прынцэса. Кароль, каралева і ўвесь двор сабраліся да прынцэсы на гарбату. Купецкага сына прынялі як найлепш. — Ну, раскажы нам казку! — папрасіла каралева. — Толькі што-небудзь сур'ёзнае, павучальнае. — Але каб і пасмяяцца можна было! — дадаў кароль. — Добра! — адказаў купецкі сын. Паслухаем і мы яго казку. «Жыў-быў пачак запалак. Ляжалі запалкі на паліцы паміж крэсівам і старым жалезным кацялком. Час ад часу яны расказвалі суседзям пра сваё дзяцінства: — Добра нам было ў маладосці. Жылі мы ў лесе зялёнай сасной. Кожную раніцу і штовечар пілі брыльянтавую гарбату — расу. Цалюткі дзень свяціла нам сонейка, а птушкі расказвалі казкі. Мы ганарыліся сваім багатым родам. Ліставыя дрэвы былі апрануты толькі летам. А мы мелі зялёную вопратку круглы год, нават зімой. Але аднойчы з'явіліся ў лесе дрывасекі, і пачаліся вялікія перамены. Загінула ўся наша сям'я. З нашага шаноўнага дрэва зрабілі запалкі. Вось мы, важныя паны, ляжым цяпер на кухні, служым чэрні. — Са мной усё было інакш, — сказаў жалезны кацялок. — Як толькі з'явіўся на свет, мяне бясконца чысцяць, шкрабуць, ставяць на агонь. Калі сказаць праўду, то я займаю ў хаце першае месца. Адзінае маё балаўство — ляжаць пасля абеду чысценькім на паліцы ды гутарыць з сябрамі. Кацялок пачаў расказваць розныя небыліцы пра вядро, кошык, гаршчок. Яго супыніла крэсіва: — Вельмі, дружа, ты разбалбатаўся. Ці не лепш бы нам паслухаць іншых? — Так, так, давайце пагаворым, хто з нас важнейшы, — прапанавалі запалкі. — Не, я не люблю гаварыць пра сябе, — сказала гліняная міска. — Я пачну і паведаю сёе-тое з жыцця, што будзе знаёма ўсім і кожнаму. Дык вось, на беразе роднага мора, у цяньку ад дацкіх букаў... — Цудоўны пачатак! — пахвалілі талеркі. — Там у адной мірнай сям'і правяла я сваю маладосць. Уся мэбля была паліраваная. Падлога чыста вымытая. А фіранкі на вокнах мяняліся кожныя два тыдні. — Як цікава! — сказала мяцёлка. — У вашым аповедзе так і адчуваецца жанчына, якая любіць чысціню. — Так, так! — пацвердзіла вядро, ад задавальнення нават падскочыла і выплюхнула на падлогу крыху вады. Гліняная міска тым часам прадаўжала свой аповед. Талеркі загрымелі ад захаплення. Мяцёлка дастала са скрыні з пяском пучок зялёнай пятрушкі і ўвянчала ім міску. Вугальныя абцугі пусціліся ў скокі. Бог ты мой, як яны ўскідвалі то адну, то другую нагу! Павінен быў заспяваць самавар. Але ён важнічаў, маўляў, можа спяваць толькі тады, калі ўсярэдзіне ў яго кіпіць. — Што ж, — сказала гусінае пяро, якое ляжала на акне, абмакнутае ў чарнільніцу, — калі самавар не хоча спяваць, хай заспявае салавей, які вісіць за акном у клетцы. — Па-мойму, гэта непрыстойна слухаць нейкую нетутэйшую птушку, — зазначыў медны імбрык, зводны брат самавара. — Давайце шумець! — закрычалі ўсе. Раптам дзверы адчыніліся, увайшла служанка. Усе прыціхлі, ні гугу. Але не было ніводнага гаршка, які б не думаў пра сваю знакамітасць. Кожны думаў пра сябе: «От каб я ўзяўся за справу, было б весела!» Служанка ўзяла запалкі і запаліла імі свечку. Божа мой, як яны фыркалі, калі запальваліся! «Вось цяпер усе бачаць, што мы тут важныя асобы, — думалі яны. — Які ад нас бляск, колькі святла!» Так яны і згарэлі. — Цудоўная казка! — сказала каралева. — Я нібыта сама пасядзела на кухні разам з запалкамі. Так, ты варты рукі нашай дачкі. — Безумоўна! — пацвердзіў кароль. — Вяселле адбудзецца ў панядзелак! Кароль і каралева звярталіся да жаніха на «ты». Яны паверылі, што ён вельмі хутка стане часткай іх сям'і. Вечарам у горадзе наладзілі ілюмінацыю. Народу кідалі пампушкі і абаранкі. Хлапчукі лавілі іх, крычалі «ўра». А купецкі сын накупляў ракет, хлапушак. Узляцеў з імі на сваім куфры-самалёце і давай піф-пафаць. Туркі скакалі ад радасці, бо яшчэ ніколі не бачылі такога феерверка. І паверылі, што на прынцэсе жэніцца сам турэцкі бог. Купецкі сын зноў схаваў свой куфар-самалёт у лесе. Вярнуўся ў горад і з прыемнасцю слухаў, што казалі людзі пра яго. — Бачыў я самога турэцкага бога! — сказаў адзін гараджанін. — Вочы ў яго нібыта зоркі, а барада — пена марская! — Ён лятаў на вогненным плашчы! — расказваў другі. Набліжаўся час вяселля, і купецкі сын пайшоў у лес, каб сесці ў свой чароўны куфар ды паляцець да нявесты. Але здарылася нечаканая бяда. Куфар згарэў. Ад яго застаўся толькі попел. Відаць, у час феерверка ў ім аселі іскры. Яны тлелі, тлелі дый успыхнулі. Так і не пашчасціла купецкаму сыну зноў узляцець на каралеўскі палац, да вокнаў прынцэсы. А яна ўвесь дзень стаяла на даху, чакала яго. Ды чакае і па сёння! Жаніх жа ходзіць па белым свеце, расказвае новыя казкі. Толькі цяпер яны ўжо не такія вясёлыя, як была яго першая казка пра запалкі.
|
![]() ![]() ![]() |
|||
|
© Василий Петрович Sеменов 2001-2012
Сайт оптимизирован для просмотра с разрешением 1024х768
НЕ РАЗРЕШАЕТСЯ КОММЕРЧЕСКОЕ ИСПОЛЬЗОВАНИЕ МАТЕРИАЛОВ САЙТА!